Σωτήριος Γκοτζαμάνης

| υπηκοότητα = Βασίλειο της Ελλάδας
Οθωμανική Αυτοκρατορία | επάγγελμα = Πολιτικός
Ιατρός
Συγγραφέας
Δημοσιογράφος | πολιτικό_κόμμα = Λαϊκόν Κόμμα
(1915-1935)
Μακεδονική Ένωσις
(1935-1936)
Εθνικό Μεταρρυθμιστικό Κόμμα
(1936-1958) | σπουδές = Πανεπιστήμιο της Πάδοβας | αξίωμα = Υπουργός Προνοίας και Αντιλήψεως | έναρξη = 4 Νοεμβρίου 1932 | λήξη = 16 Ιανουαρίου 1933 | πρωθυπουργός = Παναγής Τσαλδάρης | προκάτοχος = Ιωάννης Αποστόλου | διάδοχος = Κωνσταντίνος Γκότσης | αξίωμα2 = Υπουργός Οικονομικών | έναρξη2 = 26 Μαΐου 1941 | λήξη2 = 2 Δεκεμβρίου 1942 | πρωθυπουργός2 = Γεώργιος Τσολάκογλου | μονάρχης2 = Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας | προκάτοχος2 = Πλάτων Χατζημιχάλης | διάδοχος2 = Ηλίας Τσιριμώκος | αξίωμα3 = Υπουργός Εθνικής Οικονομίας - Οικονομικών | έναρξη3 = 2 Δεκεμβρίου 1942 | λήξη3 = 30 Μαρτίου 1943 | πρωθυπουργός3 = Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος | μονάρχης3 = Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας | διάδοχος3 = Κωνσταντίνος Πουρνάρας | αξίωμα4 = Μέλος της Βουλής των Ελλήνων | εκλογική_περιφέρεια4 = Εκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης }}

Ο Σωτήριος Γκοτζαμάνης (Γιαννιτσά, 1884 - Αθήνα, 28 Νοεμβρίου 1958) ήταν Έλληνας ιατρός, συγγραφέας και πολιτικός, δωσίλογος στην περίοδο της Κατοχής. Διετέλεσε δήμαρχος, βουλευτής, ιδρυτής και αρχηγός κόμματος, καθώς και υπουργός κοινοβουλευτικών και κατοχικών κυβερνήσεων. Θεωρείται μία από τις σημαντικότερες ελληνικές προσωπικότητες του 20ου αιώνα.

Γεννημένος στα Γιαννιτσά από εύπορους γονείς αστούς, ο Γκοτζαμάνης εκπαιδεύτηκε στα σχολεία της πατρίδας του και μετέβη στην Ιταλία όπου «ευνοημένος από το ελληνικό κράτος» σπούδασε Ιατρική. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, αποφάσισε να ασχοληθεί ενεργά με την πολιτική. Το ντεμπούτο του έγινε με το τοπικό Λαϊκό Κόμμα της Θεσσαλονίκης το 1915 όπου εκλέχθηκε βουλευτής, ενώ το ίδιο συνέβη και το 1920 μέσω του Δημητρίου Γούναρη. Ήρθε σε μεγάλη ρήξη με την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου, συμμαχώντας με Μουσουλμάνους βουλευτές της Πέλλας και συμμετέχοντας σε λόγους, συγκρούσεις ακόμη και σε πραξικόπημα εναντίον του. Τελικά οι σχέσεις του με τους Βενιζελικούς αποκαταστάθηκαν κατά τον Μεσοπόλεμο.

Στα μέσα του 20ου αιώνα ακολούθησε μια ταραγμένη περίοδος πολιτικών ελιγμών, καθώς και μια ανεπιτυχής απόπειρα για δήμαρχος της Θεσσαλονίκης. Το 1935 ίδρυσε την Μακεδονική Ένωση, και ένα χρόνο μετά, το Εθνικό Μεταρρυθμιστικό Κόμμα. Κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου το 1940 ο Γκοτζαμάνης εξορίστηκε στην Άνδρο από τον Ιωάννη Μεταξά, λόγω υποψίας του δεύτερου για αντιεθνικές δραστηριότητες του πρώτου. Μετά την Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα το 1941 η εξορία του Γκοτζαμάνη διακόπηκε και ο ίδιος ανέλαβε το υπουργείο Οικονομικών στην κυβέρνηση Τσολάκογλου, ενώ ένα χρόνο μετά άλλα τέσσερα παραγωγικά υπουργεία. Το 1943, λόγω της οικονομικής καταστροφής της χώρας, της αποτυχίας του να ανέλθει στα πρωθυπουργικά καθήκοντα και η ατυχής εξέλιξη του πολέμου για τις Δυνάμεις του Άξονα, υπέβαλλε την παραίτησή του.

Με την Απελευθέρωση το 1944, κατέφυγε στο εξωτερικό. Η ελληνική κυβέρνηση τον καταδίκασε δύο φορές σε εκτέλεση και δήμευση περιουσίας. Μετά από πολλές περιπλανήσεις ο Γκοτζαμάνης επέστρεψε στην Ελλάδα το 1952, αφού του παραχωρήθηκε αμνησία. Το 1954 ακολούθησε άλλη μια προσπάθεια για την δημαρχία της Θεσσαλονίκης, αυτή τη φορά με αξιοσημείωτη υποστήριξη, αλλά πάλι ανεπιτυχώς. Αυτό όμως δεν τον πτόησε, καθώς συνέχισε την πολιτική του πορεία μέχρι τον θάνατό του στις 28 Νοεμβρίου 1958. Παρέχεται από τη Wikipedia