Σωτήριος Γκοτζαμάνης

| υπηκοότητα = Βασίλειο της Ελλάδας
Οθωμανική Αυτοκρατορία | επάγγελμα = Πολιτικός
Ιατρός
Συγγραφέας
Δημοσιογράφος | πολιτικό_κόμμα = Λαϊκόν Κόμμα
(1915-1935)
Μακεδονική Ένωσις
(1935-1936)
Εθνικό Μεταρρυθμιστικό Κόμμα
(1936-1958) | σπουδές = Πανεπιστήμιο της Πάδοβας | αξίωμα = Υπουργός Προνοίας και Αντιλήψεως | έναρξη = 4 Νοεμβρίου 1932 | λήξη = 16 Ιανουαρίου 1933 | πρωθυπουργός = Παναγής Τσαλδάρης | προκάτοχος = Ιωάννης Αποστόλου | διάδοχος = Κωνσταντίνος Γκότσης | αξίωμα2 = Υπουργός Οικονομικών | έναρξη2 = 26 Μαΐου 1941 | λήξη2 = 2 Δεκεμβρίου 1942 | πρωθυπουργός2 = Γεώργιος Τσολάκογλου | μονάρχης2 = Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας | προκάτοχος2 = Πλάτων Χατζημιχάλης | διάδοχος2 = Ηλίας Τσιριμώκος | αξίωμα3 = Υπουργός Εθνικής Οικονομίας - Οικονομικών | έναρξη3 = 2 Δεκεμβρίου 1942 | λήξη3 = 30 Μαρτίου 1943 | πρωθυπουργός3 = Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος | μονάρχης3 = Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας | διάδοχος3 = Κωνσταντίνος Πουρνάρας | αξίωμα4 = Μέλος της Βουλής των Ελλήνων | εκλογική_περιφέρεια4 = Εκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης }}

Ο Σωτήριος Γκοτζαμάνης (Γιαννιτσά, 1884 – Αθήνα, 28 Νοεμβρίου 1958) ήταν Έλληνας πολιτικός, ιατρός, συγγραφέας και επιχειρηματίας, μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες και σημαντικότερες προσωπικότητες της Ελλάδας του 20ού αιώνα. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, κατηγοριοποιήθηκε μεταξύ των συνεργατών των Ναζιστικών δυνάμεων (δωσίλογων), γεγονός που επηρέασε καθοριστικά την ιστορική αποτίμηση της δράσης του. Διετέλεσε δήμαρχος, βουλευτής, ιδρυτής και αρχηγός πολιτικού κόμματος, ενώ ανέλαβε υπουργικά καθήκοντα τόσο σε κοινοβουλευτικές όσο και σε κατοχικές κυβερνήσεις.

Γεννημένος στα Γιαννιτσά από επιφανή τοπική οικογένεια, ο Γκοτζαμάνης εκπαιδεύτηκε στα σχολεία της πατρίδας του και μετέβη στην Ιταλία όπου «ευνοημένος από το ελληνικό κράτος» σπούδασε Ιατρική. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, αποφάσισε να ασχοληθεί ενεργά με την πολιτική. Το ντεμπούτο του έγινε με το τοπικό Λαϊκό Κόμμα της Θεσσαλονίκης το 1915 όπου εκλέχθηκε βουλευτής, ενώ το ίδιο συνέβη και το 1920 μέσω του Δημητρίου Γούναρη. Ήρθε σε μεγάλη ρήξη με την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου, οι σχέσεις του με την οποία αποκαταστάθηκαν κατά τον Μεσοπόλεμο.

Στα μέσα του 20ου αιώνα ακολούθησε μια ταραγμένη περίοδος πολιτικών ελιγμών, καθώς και μια ανεπιτυχής απόπειρα για δήμαρχος της Θεσσαλονίκης. Το 1935 ίδρυσε το κόμμα Μακεδονική Ένωση, και ένα χρόνο μετά, το Εθνικό Μεταρρυθμιστικό Κόμμα. Κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου το 1940 εξορίστηκε στην Άνδρο, με την κατηγορία για αντιεθνικές δραστηριότητες. Μετά την Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα η εξορία του διακόπηκε και ο ίδιος ανέλαβε το Υπουργείο Οικονομικών στην Κυβέρνηση Τσολάκογλου, ενώ ένα χρόνο μετά άλλα τέσσερα παραγωγικά υπουργεία. Το 1943 υπέβαλλε την παραίτησή του και, μετά την απελευθέρωση, κατέφυγε στο εξωτερικό. Η ελληνική κυβέρνηση τον καταδίκασε σε θάνατο αλλά, μετά από πολλές περιπλανήσεις, επέστρεψε στην Ελλάδα το 1952, αφού του παραχωρήθηκε αμνησία. Το 1954 ακολούθησε άλλη μια προσπάθεια για την δημαρχία της Θεσσαλονίκης, αυτή τη φορά με αξιοσημείωτη υποστήριξη, αλλά πάλι ανεπιτυχώς. Αυτό όμως δεν τον πτόησε, καθώς συνέχισε την πολιτική του πορεία μέχρι τον θάνατό του στις 28 Νοεμβρίου 1958. Παρέχεται από τη Wikipedia