James Joyce

James Augustine Aloysius Joyce (Dublin, 1882ko otsailaren 2a – Zürich, 1941eko urtarrilaren 13a) idazle irlandarra izan zen. Joyce da, askorentzat, XX. mendeko ingelesezko idazle hoberena, hizkuntza erabat menderatzen baitzuen, eta hizkuntzaren baliabide guztiak erabiltzen jakin zuelako. Joyceren obra, ''Ulisses'' bereziki, funtsezkoa izan da literatura modernoaren garapenean, eta areago, literaturaz besteko alorretan ere, zineman besteak beste, izan du eragina.

Beste lan ezagun batzuk ''Dublindarrak'' (''Dubliners)'' (1914) ipuin laburuaren bilduma eta ''Artistaren erretratu bat gaztetan'' (''A Portrait of the Artist as a Young Man'') (1916) zein ''Finneganen Esnaera'' (''Finnegans Wake'') (1939) eleberriak dira. Bere beste idazkietan hiru poesia liburu, antzerki bat, gutunak eta noizbehinkako kazetaritza artikuluak daude.

Joyce Dublinen jaio zen, klase ertaineko familia batean. Clongowes Wood jesuiten ikastetxean ikasi zuen, Kildare konderrian, eta ondoren, labur, O 'Connell Eskola Kristauan. Nahiz eta familiaren bizitza kaotikoa izan, bere aitaren ezin aurreikusizko finantzek inposatua, Belvedere jesuiten ikastetxean nabarmendu zen eta University College Dublinen graduatu zen 1902an. 1904an, bere emazte izango zen Nora Barnacle ezagutu zuen, eta Europa kontinentalera joan ziren. Pulan lan egin zuen laburki, eta gero Austria-Hungariako Triestera joan zen ingelesezko irakasle bezala. Erromako zortzi hilabeteko egonaldia kenduta eta Dublinera egindako hiru visita izan ezik, Joyce han bizi izan zen 1915era arte. Triesten, ''Ganbera musika'' (''Chamber Music'') poema liburua eta ''Dublindarrak'' ipuin laburren bilduma argitaratu zituen. Era berean, A''rtistaren erretratu bat gaztetan'' argitaratzen hasi zen “The Egoist” aldizkari ingelesean. Lehen Mundu Gerrako denbora gehienean, Joyce Zurichen bizi izan zen, Suitzan, eta ''Ulisses''en lan egin zuen. Gerra ondoren, Triestera itzuli zen laburki eta 1920an Parisera joan zen, 1940ra arte bere egoitza nagusia bilakatu zena. Wikipediatik informazioa lortu