Winston Churchill

Polaiteoir agus ceannaire cogaidh Sasanach ab ea Winston Spencer Churchill, (30 Samhain 1874 — 24 Eanáir 1965). Mac le státaire Sasanach eile Randolph Churchill, a bhí ann. Chaith sé tréimhse ina oifigeach airm san India, agus ghlac sé páirt i gCath Omdurman i gcoinne lucht leanúna an Mhahdaí sa tSúdáin freisin. Ina dhiaidh sin, ghlac sé páirt i Cogadh na mBórach.

Ón mbliain 1900 anuas, bhí sé ina Fheisire don Pháirtí Choimeádach, ach thréig sé an páirtí sin ar mhaithe leis na Liobrálaigh sa bhliain 1904. Bhí sé ina fho-rúnaí do na coilíneachtaí. Sa bhliain 1911, cuireadh i mbun na hAimiréalachta é, agus choinnigh sé an post sin go dtí an Chéad Chogadh Domhanda. Bhí sé ar dhuine acu siúd a cheap an plean chun cathéadan nua a oscailt i nGallipoli i gcoinne na hImpireachta Otamánaí sa bhliain 1915, ach theip ar an bplean seo go tubaisteach. Bhí sé ina Rúnaí Stáit do chúrsaí na cogaíochta sna blianta 1919—1921, agus, mar sin, b'ar a chrann-san a thit sé an Conradh Angla-Éireannach a shíniú sa bhliain 1921. B'é an conradh seo a chuir tús le Saorstát Éireann. Bhí sé go mór i gcoinne na Réabhlóide Boilséiví, agus é á rá gur cheart an Boilséiveachas 'a thachtadh sa chliabhán'.

D'fhill sé ó na Liobrálaigh go dtí an Páirtí Coimeádach sa bhliain 1925. Bhí sé ina Sheansailéir Státchiste sa bhliain 1925 nuair a ghlac an Ríocht Aontaithe leis an Órchaighdeán in athuair agus le linn na hollstailce i 1926.

Thosaigh blianta deacra a shaoil sa bhliain 1931 nuair a theip air post a fháil sa rialtas.

Bhí sé ina Phríomh-Aire ar an mBreatain an chuid ba mhó de bhlianta an Dara Cogadh Domhanda 1940—1945, tar éis dó teacht i gcomharbas ar Neville Chamberlain. Bhí sé ina shiombail do mhuintir na Breataine i rith an chogaidh. Chaill sé olltoghchán na bliana 1945 i gcoinne Pháirtí an Lucht Oibre faoi Clement Attlee. Tar éis dó roinnt blianta a chaitheamh sa fhreasúra, ghnóthaigh sé olltoghchán Deireadh Fómhair sa bhliain 1951, agus bhain sé amach oifig an phríomh-aire arís. D'fhan sé i mbun na hoifige sin go dtí an bhliain 1955.

Bronnadh Duais Nobel na Litríochta air sa bhliain 1953 as ucht na gcuimhní cinn a d'fhoilsigh sé idir na blianta 1948 agus 1953. Fuair sé bás ar an 24 Eanáir 1965. Curtha ar fáil ag Wikipedia